Słowacja chce pociągu Kraków – Koszyce – Budapeszt przez Sądecczyznę. Polska odmawia

Jak dowiedział się portal „Port Europa”, we wrześniu 2022 słowackie Ministerstwo Transportu zaproponowało Polsce uruchomienie trzech par pociągów dziennie na trasie Kraków – Koszyce – Budapeszt. Poniżej przedstawiamy gotową propozycję rozkładu jazdy, przesłaną przez stronę słowacką. Na propozycji skorzystałby również Tarnów i Sądecczyzna, pociągi kursowałyby przez Muszynę. Łatwiej byłoby się dostać w Tatry Słowackie i do Popradu – wystarczyłaby przesiadka w miejscowości Plaveč lub w samych Koszycach. Docelowo Słowacy chcą pociągów na tej trasie co dwie godziny. Projekt popiera również strona węgierska. Niestety, Polska odmówiła. Powodów na razie nie znamy, bo mimo przypomnień, rzecznik Ministerstwa Infrastruktury nie odpisuje na zapytania prasowe w tej sprawie.

Współpraca polsko-słowacka w dziedzinie transportu publicznego jest koordynowana na corocznych posiedzeniach polsko-słowackiej grupy roboczej ds. współpracy transportowej. Odbywa się ona jesienią (we wrześniu, październiku lub listopadzie) naprzemiennie w Polsce i na Słowacji. W jej skład wchodzą przedstawiciele polskiego Ministerstwa Infrastruktury, słowackiego Ministerstwa Transportu, samorządów przygranicznych (województwa: Śląskie, Małopolskie i Podkarpackie oraz Kraj Żyliński i Kraj Preszowski) oraz publicznych podmiotów z sektora transportu (zarządy dróg, przewoźnicy kolejowi).

Od lat ważnym tematem rozmów jest transgraniczne wykluczenie transportowe. Z Polski na Słowację (i odwrotnie) z niewielkimi wyjątkami nie da się dojechać inaczej, niż własnym autem, bo nie kursują niemal żadne bezpośrednie pociągi ani autobusy. Tym wyjątkiem są pociągi dalekobieżne z Warszawy do Bratysławy, które jednak omijają polsko-słowackie pogranicze i jeżdżą tranzytem przez Republikę Czeską, na terytorium Słowacji wjeżdżają dopiero daleko na południu, tuż przy austriackiej granicy. Stąd też od wielu lat trwają starania o uruchomienie samorządowych autobusów transgranicznych w Tatrach, na Orawie i Spiszu, o co zabiegają eksperci z Inicjatywy obywatelskiej Polska – Słowacja – autobusy. Ich wzmocnieniem mają być pociągi, kursujące przez przejścia graniczne Muszyna – Plaveč i Łupków – Medzilaborce. Sprawy te były poruszane na posiedzeniach grupy jesienią 2017, 2018 i 2019. Strony doszły wówczas do konsensusu, iż trzeba takie połączenia uruchamiać, udało się usunąć bariery prawne i uruchomić w 2019 roku sezonowy pociąg Muszyna – Poprad, który według ustaleń z 2017 roku miał być jedynie formą przejściową – docelowo miały kursować całoroczne pociągi z Popradu lub Koszyc do Krakowa, a nawet dalej.

Efektem prac grupy było też uruchomienie autobusów transgranicznych Bukowina Tatrzańska – Dolny Kubin, funkcjonujących w latach 2019-2020. Niestety, decyzją marszałka Witolda Kozłowskiego i żylińskiej żupanki Eriky Jurinovej zostały one zlikwidowane, gdyż strony nie potrafiły się porozumieć co do kwestii formalnych i finansowych.

Grupa robocza nie spotykała się w 2020 i 2021 roku ze względu na pandemię. Zapytaliśmy zatem słowackie Ministerstwo Transportu, czy tej jesieni spotkanie się odbyło lub czy jest planowane, a jeśli tak – czy ustalenia z lat 2017-2019 (np. w kwestii pociągów) są nadal aktualne i co postanowiono.

Odpowiedź uzyskaliśmy już następnego dnia. – Polsko-słowackie spotkanie na temat transportu transgranicznego odbyło się 12.9.2022 w Starej Lubowni z udziałem obu resortowych ministrów. Co dotyczy transportu kolejowego, wszystko zależy od zainteresowania strony polskiej. Wiązało się to z zamiarem Republiki Słowackiej uruchomić bezpośrednią linię Kraków – Poprad [strona słowacka proponowała to przez kilka lat aż do 2017 roku – autor], gdzie po kilkuletnich staraniach udało się zrealizować przynajmniej sezonowe połączenie do Muszyny. Pandemia wyhamowała zamiary rozszerzania tego połączenia również na sezon zimowy, w tym roku jednak kursowanie Bielańskiego Ekspresu jest zaplanowane w każdy weekend od 26 grudnia aż do 26 lutego. Równocześnie stronie polskiej została przedstawiona oferta Republiki Słowackiej na prowadzenie dalekobieżnych pociągów na linii Kraków – Koszyce – Budapeszt, na początku w reżimie 3 połączeń dziennie z wizją regularnej oferty w takcie dwugodzinnym. Przedstawiony projekt popiera również strona węgierska, Polska jest w tej kwestii sceptyczna – informuje Martin Petro z wydziału prasowego słowackiego Ministerstwa Transportu.

Słowackie ministerstwo przesłało również projekt rozkładu jazdy, który przedstawiło stronie polskiej.

Budapešť 12:30 – Miskolc 14:30 – Košice 16:02 – Prešov 16:33 – Nowy Sacz 18:37 – Tarnow 20:03 – Krakov 21:08
Krakov 06:52 – Tarnow 07:59 – Nowy Sacz 09:25 – Prešov 11:28 – Košice 12:01 – Miskolc 13:30 – Budapešť 15:30

Košice 07:02 – Prešov 07:33 – Nowy Sacz 09:37 – Tarnow 11:03 – Krakov 12:08

Krakov 12:52 – Tarnow 13:59 – Nowy Sacz 15:25 – Prešov 17:28 – Košice 18:01 – Miskolc 19:30 – Budapešť 21:30

Budapešť 08:30 – Miskolc 10:30 – Košice 12:02 – Prešov 12:33 – Nowy Sacz 14:37 – Tarnow 16:03 – Krakov 17:08

Krakov 17:52 – Tarnow 18:59 – Nowy Sacz 20:25 – Prešov 22:28 – Košice 23:01

O komentarz w tej sprawie i przyczynę negatywnego stanowiska poprosiliśmy dziesięć dni temu Ministerstwo Infrastruktury i Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Mimo przypomnienia, nie otrzymaliśmy jak dotąd odpowiedzi w tej sprawie. Na odpowiedź czekamy.

Słowacka propozycja zbiega się częściowo z oczekiwaniami pasażerów wyrażonymi w internetowej petycji w sprawie uruchomienia pociągów Koszyce/Poprad – Muszyna – Kraków – Warszawa – Gdynia. Można ją podpisać pod linkiem: Petycja za bezpośrednie pociągi Gdynia-Kraków-Muszyna-Poprad/Koszyce i przyspieszenie realizacji projektu Podłęże-Piekiełko / Petícia za priame vlaky Gdynia-Kraków-Muszyna-Poprad/Košice – Petycjeonline.com

EDIT: Już po opublikowaniu tego artykułu kilku internautów zwróciło uwagę na fakt, iż prawdopodobną przyczyną odmowy strony polskiej są trwające prace modernizacyjne linii kolejowej na odcinku Tarnów – Nowy Sącz. Jak jednak informuje „Rynek Kolejowy”, aktualne zamknięcie ma trwać tylko dwa miesiące, od października do początku grudnia. Nie tłumaczy to zatem przyczyny odmowy wobec projektu, który jak można domniemywać dotyczy przyszłości – co najmniej 2023 roku, gdyż takie połączenia trzeba przygotować z przynajmniej rocznym, a z reguły dłuższym wyprzedzeniem. Przykładowo, połączenie Muszyna-Poprad było uzgodnione (z udziałem niżej podpisanego, który reprezentował wówczas Województwo Małopolskie) na posiedzeniu międzyrządowej grupy roboczej w Katowicach w październiku 2017, a wystartowało ono w czerwcu 2019 (w międzyczasie autor tych słów brał udział m. in. w roboczym spotkaniu w Czadcy wiosną 2018, na którym dogrywaliśmy szczegóły).

O szczegóły dotyczące zamknięć torowych na linii Tarnów – Nowy Sącz – granica państwa zapytaliśmy 20 listopada biuro prasowe PLK. Po uzyskaniu odpowiedzi będziemy Państwa informować (czy na obecnym dwumiesięcznym zamknięciu się skończy, czy też przewidziane są kolejne prace w przyszłych latach – jeśli tak, do kiedy i czy to było przeszkodą dla pociągu Kraków – Koszyce – Budapeszt).

Na koniec należy zaznaczyć, że informowanie opinii publicznej o tych wszystkich kwestiach byłoby o wiele prostsze, gdyby Ministerstwo Infrastruktury i Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego bardziej operatywnie udzielało dziennikarzom odpowiedzi na zapytania prasowe. Od dłuższego czasu jest z tym problem, również inni dziennikarze skarżą się, że nasze zapytania pozostają bez odpowiedzi – nawet przez wiele miesięcy. Tego problemu nie ma w przypadku instytucji słowackich, zwłaszcza słowackiego Ministerstwa Transportu, które na pytania dziennikarzy odpowiada w ciągu 1-5 dni (gdy przygotowanie odpowiedzi musi potrwać dłużej, zespół prasowy informuje od razu o tym fakcie). W danym przypadku odpowiedź przyszła już następnego dnia. Aż takiej operatywności nikt od polskich instytucji nie oczekuje, ale powrót do wcześniejszych standardów współpracy z dziennikarzami byłaby bardzo pożądana dla wszystkich.

Jakub Łoginow

Chcesz wiedzieć więcej? Kup naszą książkę o Słowacji: